لە نوسینی/ د. سۆران محمد غریب
ھۆکارەکانی دروست بوونی زیبکەی لاوان و چۆنیەتی چارەسەرکردنی

زیبکەی گەنجان لە ھەردوو ڕەگەزی نێر و مێ لە تەمەنی باڵقبوون پەیدا دەبیت و تاکو تەمەنی بیست سالیش بەردەوام دەبیت بەرزترین ڕێژەی زیبکە لیھاتن لە نیوان گەنجانی تەمەن ٢١ سال بۆ نیرینە و ٢٣ بۆ میینەیە، زیبکە لەناوجەکانی دەم و چاو، پشت ، سنگ و لای سەرەوەی رانەکان دەردێێت ، بە زیبکەی کەنجییەتی ناسراوە ،جونکە ئەم ناوجانە کۆئەندامی دەردانی چەوریی کەورەی تیدایە و جیایان دەکاتەوە لە کۆئەندامی دەردانی جەوری بجووک لە ھەموو ناوجەکانی لەشیدا .

-
ھۆکارەکانی پەیدا بوونی زیبکەی گەنجان:

لیرەدا ھەندیک کارلیک دەبنە ھۆی پەیدابوونی زیبکەی کەنجان گرنکترینیان کارلیکی ھۆرمۆن و بۆماوەیین .
-
کارلیکە ھۆرمۆنییەکان :
ھەبوونی کۆئەندامی دەردان جەوریی جالاک مەرجیکی سەرەکییە بۆ دروست بوونی زیبکەی کەنجان .تاقیکردنەوە زانستییەکان دەیسەلمینن کە ھۆرمۆنی نیرینە (ئەندورجیت) ھۆرمۆنیکی ھەستیارە بە دەردان لە نیرینە و میینە دا و سەرجاوەکانیشی لە ھەردوو کونەکان لە نیرینەدا و ھیلکەدان لە کۆئەندامی دەردان لە سەر کورجیلەکان لە میینەدا ئەو گەنجانەی دەردانی ھۆرمۆنی نیرینەیان کەمە توشی ئەو نەخۆشییە نابن .
-
کارلیکە بۆماوەییەکان :

لە لیکۆلینەوەکان دەرکەوتووە کەوا ھۆی سەرەکی بە توشبوون بە زیبکەی کەنجان دەکەریتەوە بۆ ئەوەی کە ئەو دایک و باوکانەی کە وا یەکیکیان یان ھەردووکیان تووشی زیبکە بوون ئەوا ئەو خیزانە توانای لەباریان ھەیە بۆ توش بوون .
-
کارلیکی میکرۆبەکان :

ھەندیک لە میکرۆبەکان ب شیوەیەکی سروشتی لەسەر بیست دەزین و زارەکی کونە مووەکانی جوری دەکرن ئەمانە لەکەل مرۆف دەزین و ھیج کیشەیەکی بە دروست ناکەن .
-
ئامۆژگاری گشتی :

ئامۆژگاری تووشبوو دەکریت کە وا رۆژانە دەموچاوی بە ئاوی شلەتین و ێابون بشوات بۆ کردنەوەی کونەکانی بیست و زارکی زیبکەکان ، نەخۆش دەبیت ھەموو خواردنیک بخوات جەنکە ھیج بەیوەندییەک نییە لە نیوان ئەم نەخۆشییەو جۆری خواردندا ، ئامۆزکاریی دەکریت کە دەستکاری زیبکەکان نەکرین و نەکوشرین جەنکە دەبیتە ھۆی زیادبوونی شوین و زمارەی زیبکەکان .

-

چارەسەری گشتی :

دژەکانی چالاک ، لە شیوەی دەنکە دەنکی بچووک دەدرینە نەخۆش بۆ ماوەی ٤مانک یان زیاتر بزیشکەکان وا دەرمانەکە بەکاردەھینن کە ھیچ کاریگەری سەرەکی نەبێت لە کاتی بەکارھێنان وەک دەرمانەکانی (تتراسایکلین )و (ئەرلمزوین) و گیراوەکانی تریش .

تنویک تازەترین دۆزراوەیە بەکار دیت بۆ چارەسەری جۆری بەھێز وەک کیسەکان و پاشماوەکان کە ئەمانە مەترسیدارن ،سەرەرای چالاکی ئەم دەرمانانە کاریگەری لاوەکی خراپیشی ھەیە کە دەبیت نەخۆش لە ژێر چاودێری ووردی پزیشکیدا بەکاری بھێنێت .